Jeśli zapytamy dowolnego Polaka, jaka cecha środowiska naturalnego charakteryzuje nasz kraj, jedną z najczęściej podawanych odpowiedzi z pewnością będzie „liczne jeziora”. Polska, leżąca w dolinie międzyrynnowej, gdzie ledwo 15 tysięcy lat temu rozciągały się lądolody, obfituje w bogactwo wodne, a jeziora są jednym z najbardziej charakterystycznych elementów naszego krajobrazu.
Ile jezior znajduje się w Polsce?
Choć liczba jezior w Polsce może się różnić w zależności od kryterium ich klasyfikacji, według danych Państwowej Służby Hydrogeologicznej z 2019 roku, ich liczba przekracza 7 000. Oznacza to, że Polska jest krajem o jednym z najwyższych wskaźników liczby jezior na terytorium państwa w całej Europie. Co ciekawe, ogromna większość z nich – aż 90% – to zbiorniki o powierzchni do 1 km².
Różnice w liczbie jezior wynikają z zastosowania różnych metodologii i definicji „jeziora”. W zależności od kryteriów uwzględniających powierzchnię i głębokość zbiornika, istnieje wiele klasyfikacji – najmniejsze z nich mogą mieć zaledwie kilka metrów kwadratowych, podczas gdy największe, jak jezioro Śniardwy, osiągają powierzchnię prawie 114 km².
Rozmieszczenie jezior na obszarze Polski
Jeziora w Polsce nierozerwalnie związane są z regionem Pojezierza, rozciągającym się od Pomorza, przez Kujawy, Wielkopolskę, aż po Mazury i Suwalszczyznę. Wyjątkowo jeziora są gęsto rozmieszczone na Mazurach, gdzie znajduje się ich najwięcej w skali całego kraju.
Wyjątkowym miejscem na mapie Polski jest Pojezierze Mazurskie – to tutaj znajduje się najwięcej jezior na całym obszarze kraju. Znajduje się tam również największe polskie jezioro – Śniardwy, które jest prawdziwym perełką tego regionu. Kolejne jeziora, które również zasługują na uwagę, to Mamry – drugie co do wielkości, oraz Niegocin.
Interesującym regionem z punktu widzenia jezior jest także Pojezierze Wielkopolskie, gdzie największą popularnością cieszy się jezioro Powidzkie. Południową granicę kraju zamyka Pojezierze Lubuskie, gdzie znaleźć możemy mnóstwo mniejszych, ale równie malowniczych zbiorników.
Znaczenie jezior dla środowiska i turystyki
Woda jest niezwykle ważnym elementem środowiska naturalnego – stanowi przestrzeń życia dla wielu gatunków roślin i zwierząt, wpływa na klimat i krajobraz, jest niezbędna w wielu procesach biogeochemicznych. Jeziora – jako zbiorniki wodne – pełnią wiele funkcji: są siedliskiem dla wielu gatunków, utrzymują lokalny mikroklimat, mają znaczenie w cyklu hydrologicznym i są źródłami wody pitnej.
Jeziora są również niezwykle ważną częścią lokalnej i regionalnej gospodarki, a zwłaszcza turystyki. Dzięki nim wiele regionów w Polsce, takich jak Mazury, Wielkopolska czy Pomorze, przyciąga co roku miliony turystów spragnionych kontaktu z naturą. Mozliwość pływania łodzią, kąpieli, wędkowania, czy uprawiania sportów wodnych, przyciąga zarówno turystów krajowych, jak i zagranicznych.
Wreszcie, warto zauważyć, że jeziora są istotnym elementem kulturowym – od lat stanowią tło dla wielu lokalnych legend i opowieści, są też motywem wielu utworów literackich i artystycznych. Przykładem mogą być tutaj Mazury, które stały się inspiracją dla twórczości Henryka Sienkiewicza, czy jezioro Gopło, związane z legendą o Popielu i Piaście.
Podsumowując, jeziora są nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu. Ich mnogość, różnorodność i znaczenie zarówno dla przyrody, jak i dla ludzi, sprawia, że są one jednym z naszych najcenniejszych skarbów.
